روکش دندان یا Dental Crown یک تاج مصنوعی برای دندان است که کمک کند تا عمر دندان آسیب دیده طولانی‌تر و مقاومت آن بیشتر شود. روکش دندان معمولاً به عنوان یک روش درمانی و زیبایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روکش کردن دندان آسیب دیده

در بسیاری از موارد دیده می‌شود که دندان‌ها بر اثر عوامل مختلفی دچار آسیب دیدگی می‌شوند. به عنوان مثال گاهی حجم پوسیدگی دندان به قدری زیادی است که برای افزایش مقاومت آن نیاز است تا از روکش استفاده شود و یا ممکن است که دندان بر اثر یک حادثه دچار شکستگی شود. در چنین مواردی نیز برای حفظ زیبایی دندان و یا ترمیم بخش آسیب دیده، از روکش دندان استفاده می‌شود.

استفاده از روکش دندان به عنوان پروتز ثابت

یکی از کاربردهای روکش دندان، استفاده از آن به عنوان پروتز ثابت است. گاهی ممکن است که فرد بیمار به دلایل مختلفی یکی از دندان‌های خود را از دست داده باشد، که معمولاً در چنین مواردی تنها راهکار درمانی جایگزین کردن پروتز مصنوعی به جای دندان است.

روکش دندان این امکان را برای بیمارانی که یک دندان خود را از دست داده‌اند فراهم کرده است تا بتوانند یک پروتز مصنوعی را به وسیله روکش به دندان‌های کناری متصل کنند.

معمولاً در چنین مواردی دندان‌های کناری کمی تراشیده می‌شوند تا روکش دندان به همراه پروتز بتواند در جای مناسب قرار بگیرد.

استفاده از روکش به عنوان پروتز ثابت یکی از روش‌های درمانی مناسب و پرطرفدار است و این مزیت را دارد که فرد بیمار بتواند به جای استفاده از پروتز متحرک، دوباره داشتن دندان‌هایی سالم را تجربه کند.

انواع روکش دندان

روکش دندان دارای انواع مختلفی است که با توجه به شرایط و وضعیت بیمار، پزشک تشخیص می‌دهد که از کدام یک برای ترمیم دندان استفاده شود.

روکش های تمام فلزی

رایج‌ترین و پرکاربردترین نوع روکش دندان، روکش‌های تمام فلزی هستند که معمولاً آنها را از پالادیوم، طلا و نیکل می‌سازند. رنگ روکش‌های فلزی، سفید یا نقره‌ای است و به این دلیل که از مقاومت بالاتری نسبت به سایر روکش‎‌های دندان برخوردار هستند، اغلب برای ترمیم دندان‌های آسیایی استفاده می‌شوند.

روکش های تمام سرامیکی

این نوع از روکش همانطور که از نامش مشخص است، از مواد سرامیکی ساخته می‌شود و مقاومت کمتری نسبت به روکش تمام فلزی دارد، اما زیبایی و ظرافت روکش تمام سرامیک به قدری زیاد است که از آن برای ترمیم دندان‌های جلو استفاده می‌شود.

به این مورد توجه داشته باشید که دندان‌های جلو در مقایسه با دندان‌های آسیایی فشار کمتری را تحمل می‌کنند، به همین دلیل استفاده از روکش تمام سرامیک برای دندان‌های جلو گزینه مناسب‌تری نسبت به روکش تمام فلزی است.

همچنین روکش تمام سرامیک این مزیت را دارد که با رنگ طبیعی دندان‌های فرد بیمار کاملاً هماهنگ باشد.

روکش های فلز سرامیک (PFM)

روکش‌های فلز – سرامیک به صورت ترکیبی ساخته می‌شوند. در واقع در ساخت این روکش هم از فلز و هم سرامیک استفاده می‌شود. روکش فلز – سرامیک در مقایسه با روکش تمام سرامیک از مقاومت بیشتری برخوردار است زیرا هسته مرکزی آن از فلزی مقاوم ساخته می‌شود، سپس بر روی آن یک روکش از جنس سرامیک قرار می‌دهند.

البته روکش فلز – سرامیک در مقایسه روکش تمام سرامیک رنگ تیره‌ای دارد، به همین دلیل ممکن است که اگر برای دندان‌های جلو از آن استفاده شود، کمی اختلاف رنگ با دندان‌های طبیعی ایجاد کند.

در چه مواردی از روکش دندان استفاده می شود؟

معمولاً روکش دندان در موارد خاصی توصیه می‌شود که برخی از آنها شامل موارد زیر است:

• دندان‌هایی که دارای درصد بالایی پوسیدگی هستند
• دندان‌هایی که عصب کشی شده‌اند
• دندان‌هایی که دچار شکستگی و یا ترک خوردگی شده‌اند
• جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته

مراحل روکش کردن دندان

زمانی که دندانپزشک تشخیص دهد که بیمار برای ترمیم دندان خود نیاز به روکش دارد، مراحل زیر را در پیش می‌گیرد:

در مرحله نخست نیاز است تا وضعیت دندان به طور کامل بررسی شود تا بتوان به طور کامل مراحل درمان را برای بیمار توضیح داد.

در مرحله دوم اقدامات درمانی بر روی دندان آغاز می‌شود. به عنوان مثال بخش‌های پوسیده دندان حذف و یا در صورت نیاز عصب کشی نیز انجام خواهد شد.

در مرحله سوم از دندان قالب گرفته می‌شود تا روکش مناسب برای دندان ساخته شود.

در مرحله بعد روکش ساخته شده بر روی دندان بیمار تست می‌شود.

در مرحله آخر روکش بر روی دندان نصب خواهد شد.

تفاوت روکش دندان و ایمپلنت

در بسیاری از موارد دیده می‌شود که افراد متوجه تفاوت میان روکش دندان با ایمپلنت نیستند. روکش دندان بر روی پایه‌های طبیعی دندان نصب می‌شود، در حالی که ایمپلنت یک پایه فلزی است که به جای ریشه دندان، درون استخوان فک قرار داده می‌شود، سپس روکش و یا همان تاج دندان بر روی آن نصب می‌شود.

طول عمر روکش دندان چقدر است؟

به طور کلی گفته می‌شود با توجه به شرایط دندان و میزان سلامت آن طول عمر دندانی که روکش شده است، می‌تواند در حدود 5 تا 15 سال باشد. باید به این مورد توجه داشته باشید که رعایت بهداشت دندان و مراجعه دوره‎‌ای به مطب دندانپزشک برای بررسی وضعیت دندان‌ها تا حد زیادی می‌تواند طول عمر دندان روکش شده را نیز افزایش دهد.

همچنین تبحر و تخصص دندانپزشک در زمان نصب روکش دندان، یکی از مهم‌ترین مواردی است که می‌تواند تعیین کننده طول عمر روکش دندان و سلامت دندان باشد.